توضیحات

تحفه المومنین یا تحفه الحکیم مومن – نوشته: محمدمؤمن بن محمدزمان تنکابنی دیلمی (اختصاصی)

تحفه المومنین یا تحفه الحکیم مومن – نوشته: محمدمؤمن بن محمدزمان تنکابنی دیلمی (اختصاصی)

فرمت: PDF

زبان: فارسی

در دو نسخه: حجم: ۱۵۱ مگابایت و ۹۵ مگابایت برای موبایل

تعداد صفحات ۵۳۴

نوع نگارش: خطی

نمونه کیفیت: کلیک کنید

اطلاعات نسخه: این نسخه در کتابخانه سر ویلیام اولسر در آمریکا نگهداری می شود، ممکن است به علت قدیمی بودن نسخه برخی کلمات و یا صفحات ناخوانا باشند

درباره کتاب:

تحفه المومنین یا تحفه الحکیم مومن

تحفه المومنین یا تحفه الحکیم مومن تألیف محمد مؤمن حسینی دیلمی تنکابنی طبیب ابن محمد زمان دیلمی تنکابنی طبیب شاه سلیمان صفوی، کتابی است مفصل در طب سنتی ایران که برگرفته از منابع ایرانی، یونانی و هندی است.

زمان نگارش سال ۱۰۸۰ ق. است. ترجمهٔ عربی این کتاب توسط یک پزشک اهل مدینه به نام مصطفی یوسف زاده (مشهور به شورانی یا شیروانی) که به نام تحفه المسلمین و تحفه اهل السنه، و ترجمهٔ ترکی آن در سدهٔ ۱۳ توسط پزشکی تحت عنوان «غنیه المسلمین» منتشر شده است.

توضیحات:

تحفه المومنین یا تحفه الحکیم مومن مشتمل است بر پنج تشخیص:

تشخیص اول: در بیان سبب اختلاف اقوال الطباء در تهیه و قوت و قدر شربت ادویه و شروط اخذ هر دواء و ذکر درجات و تقسیم قوتها به اقسام.

تشخیص ثانی: در ذکر صفات افعال ادویه و بیان افعال کلیه و مشابه آن و تفسیر اسامی و معانی لغاتی که در طی انشاء این مجموعه مذکور می‌شود و در کتب ادویهٔ مفرده مدار علیه است.

تشخیص ثالث: در بیان ماهیت و خواص و کیفیت ادویۀ مفرده و ادویۀ مرکبه و ذکر مصلح و بدل و قدر شربت و آنچه بان مناسبت است.

تشخیص رابع: در مداوای سموم. در پنج فصل:

فصل اول: در تدبیر منع تأثیر سموم و احتراز از آن.

فصل دوم: در تدبیر مشترکه سموم.

فصل سوم: در تدبیر سموم مشروبه.

فصل چهارم: در تدبیر سموم ملذوعه.

فصل پنجم: در آنچه حشرات از آن گریزند.

تشخیص خامس: در بیان اوزان و آنچه بان متعلق است. در سه فصل:

فصل اول: در اوزان صغار.

فصل دوم: در اوزان کبار.

فصل سوم: در تحویل بعض از آن به بعض.

دستورات:

و دستورات منقسم به سه قِسم است:

قسم اول: در بیان اعمالی که متعلق است به ادویهٔ مفرده مثل شستن و سوختن ادویه و تحمیص و تشویه و امثال آن و طریق آشامیدن عشبه و چوب چینی و ماءالجبن و مانند آن و اعمال غریبه، در پنج طریق:

طریق اول: در تدابیر ادویهٔ مفردهٔ مخصوصه، در پنج فصل:

طریق دوم: در بیان دستور استعمال بعضی از ادویه مثل چوب چینی و عشبه و مانند آن.

طریق سیم: در گرفتن عرقها و آبها و مایتعلق بها.

طریق چهارم: در بیان ساختن گل حکمت و شنجرف و سایر ادویهٔ مفردهٔ مصنوعه و آنچه به آن تعلق دارد.

طریق پنجم: در اعمال غریبه و اصول کلیه صناعت. و مشتمل است بر پنج حل و سه عقد و خاتمه و…